メニュー  → 生薬学術情報  → 
蜀椒
蜀椒
(しょくしょう)
生薬別名 花椒
生薬ラテン名 Zanthoxyli Pericarpium
生薬英名 Zanthoxylum Peel
科名 ミカン科 Rutaceae
基原 - Zanthoxylum bungeanum Maximowicz (IPNI:775625-1)
- フユザンショウ Zanthoxylum armatum var. subtrifoliatum Kitamura (IPNI:890887-1)
薬用部位 成熟した果皮
選品 新しくて香気および辛味の強いものが良品 (文献Q1)。
主要成分 モノテルペノイド monoterpenoids
- Citronellal (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme)
- Citronellol (Z. piperitum)
- Geraniol (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme)
- Geranyl acetate (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme)
- Limonene (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme)
- Linalool (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme)
- Linalyl acetate (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme)
- Myrcene (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme)
- β-Caryophyllene (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme)
- β-Phellandrene (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme)

ステロール sterols
- Campesterol (Z. piperitum)
- Stigmasterol (Z. piperitum)
- β-Sitosterol (Z. piperitum)

植物ホルモン類 plant hormones
- Xanthoxin (Z. piperitum)

フラボノイド flavonoids
- Afzelin (Z. piperitum)
- Hesperidin (Z. piperitum)
- Quercitrin (Z. piperitum)

タンニン tannins
- Hyperine (Z. piperitum)

その他の含窒素化合物 other nitrogen compounds
- Hydroxy-α-sanshool (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerm)
- Hydroxy-β-sanshool (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerm)
- Hydroxy-γ-sanshool (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerm)
- Sanshoamide (Z. piperitum)
- α-Sanshool (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerm)
- β-Sanshool (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerm)
- γ-Sanshool (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerm)
薬理作用 健胃・整腸.利尿.駆虫.
臨床応用 日本では食用として使用される.
頻用疾患 腹痛, 腸内寄生虫, 掻痒, 湿疹, 胃下垂, 消化不良, 嘔吐, 冷え, 泥状水様便, 腰痛
含有方剤 解急蜀椒湯
帰経 脾, 胃, 肺, 腎
大熱
神農本草経  
中医分類 温裏祛寒薬
薬能 温中止痛,殺虫止痒.胃腹冷痛,嘔吐泄瀉,虫積腹痛に用い, 湿疹,陰痒に外用される.
薬徴  
備考 日本薬局方外生薬規格2018収載品.
方剤中の「蜀椒」として,中国では花椒,日本では山椒が用いられる.
外部リンク: 民族薬物DB, KNApSAcK, KampoDB
参考文献 選品
Q1) 難波 恒雄, 津田 喜典 編: 生薬学概論 (改訂第3版), 南江堂, 東京, 1998.

主要成分
C1) 和漢薬百科図鑑 Vol. I, pp. 205-207.
C2) Nat. Med., 51, 249 (1997).