山椒
(さんしょう)
|
入手時名称:サンショウ 撮影場所:富山大学 和漢医薬学総合研究所 民族薬物資料館 TMPW No.:11526 |
|
植物名:アサクラザンショウ 撮影場所:日本, 京都府 撮影日時:1989 撮影者:小松かつ子 |
| 生薬別名 | |
| 生薬ラテン名 | Zanthoxyli Piperiti Pericarpium |
| 生薬英名 | Japanese Zanthoxylum Peel |
| 科名 | ミカン科 Rutaceae |
| 基原 | サンショウ Zanthoxylum piperitum De Candolle (IPNI:775951-1) |
| 薬用部位 | 果皮 |
| 選品 | 新しくて香気および辛味の強いものが良品 (文献Q1)。 |
| 主要成分 | モノテルペノイド monoterpenoids - Citronellal (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme) - Citronellol (Z. piperitum) - Geraniol (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme) - Geranyl acetate (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme) - Limonene (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme) - Linalool (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme) - Linalyl acetate (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme) - Myrcene (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme) - β-Caryophyllene (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme) - β-Phellandrene (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme) ステロール sterols - Campesterol (Z. piperitum) - Stigmasterol (Z. piperitum) - β-Sitosterol (Z. piperitum) 植物ホルモン類 plant hormones - Xanthoxin (Z. piperitum) フラボノイド flavonoids - Afzelin (Z. piperitum) - Hesperidin (Z. piperitum) - Quercitrin (Z. piperitum) タンニン tannins - Hyperine (Z. piperitum) その他の含窒素化合物 other nitrogen compounds - Hydroxy-α-sanshool (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme) - Hydroxy-β-sanshool (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme) - Hydroxy-γ-sanshool (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme) - Sanshoamide (Z. piperitum) - α-Sanshool (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme) - β-Sanshool (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme) - γ-Sanshool (Z. piperitum, Z. piperitum f. inerme) |
| 薬理作用 | 健胃・整腸.利尿.駆虫.血管運動中枢,呼吸中枢興奮(xanthoxin).錐体外路系障害(sanshotoxin).駆虫(アルコールエキス).血圧(生理食塩水浸出液:上昇後下降). |
| 臨床応用 | 芳香性健胃,整腸,駆風,駆虫薬として,胃下垂症,胃拡張症,消化不良,胃腸の冷痛,嘔吐,回虫症などに応用する. |
| 頻用疾患 | 胃痛, 嘔吐, 回虫, 胃下垂, 消化不良 |
| 含有方剤 | 烏頭赤石脂丸料 , 椒梅湯 , 大建中湯 , 中建中湯 , 当帰湯 , 麗沢通気湯 , 麗沢通気湯加辛夷 |
| 帰経 | 脾, 胃, 肺, 腎 |
| 性 | 大熱 |
| 味 | 辛 |
| 神農本草経 | 下品 |
| 中医分類 | 散寒薬 |
| 薬能 | 温中,止痛,殺虫 |
| 薬徴 | |
| 備考 | 第十八改正日本薬局方収載品. 方剤中の「蜀椒」として,日本では山椒,中国では花椒が用いられる. 外部リンク: 民族薬物DB, KNApSAcK, metabolomics.jp, KampoDB |
| 参考文献 | 選品 Q1) 難波 恒雄, 津田 喜典 編: 生薬学概論 (改訂第3版), 南江堂, 東京, 1998. 主要成分 C1) 和漢薬百科図鑑 Vol. I, pp. 205-207. C2) Nat. Med., 51, 249 (1997). |
遺伝子領域
| Gene Region | |||||||||||||||||||
| Nuclear | Chloroplast | Mitochondria | |||||||||||||||||
| 基原 | 5Ss | 18S | ITS1 | 5.8S | ITS2 | 26S | others | trnH-psbA | matK | trnK | trnK-rps16 | trnT-L | trnL | trnL-F | rbcL | rpoC1 | ndhF | others | |
|
|
|||||||||||||||||||